Niezwykła historia

Lampę naftową wynalazł w 1853 roku Ignacy Łukasiewicz, polski chemik i farmaceuta, a później przedsiębiorca i społecznik, pochodzący ze zubożałej rodziny szlacheckiej z Podkarpacia. Rozsławił tym wynalazkiem Polskę i Polaków, a jego wynalazek zmienił świat i rozpoczął erę lepszego oświetlenia dostępnego na szeroką skalę.

Pierwsza lampa naftowa rozbłysła 31 lipca 1853 roku oświetlając salę operacyjną szpitala pijarów we Lwowie. Władysław Cholecki, późniejszy operowany, miał pecha. Dziś nie wiadomo dokładnie, jaka choroba zwaliła go z nóg. Pewne jest tylko, że wieczorem 31 lipca 1853 roku trafił do lwowskiego szpitala i wymagał pilnej operacji. Nieszczęście pacjenta polegało na tym, że kiedy lekarz stwierdził konieczność natychmiastowego przeprowadzenia zabiegu, na zewnątrz było już ciemno. A 160 lat temu oznaczało to, że z interwencją chirurga trzeba poczekać do rana. Cholecki miał też wielkie szczęście. Jego chirurg, Zaorski, nie rozłożył bezradnie rąk, ale postanowił wypróbować najnowszy wynalazek, o którym wciąż jeszcze we Lwowie nie było głośno. Tej nocy w salach lwowskiego Szpitala Głównego zapłonęło mocne światło lampy naftowej. Operacja powiodła się, Władysław Cholecki wrócił do zdrowia i zapewne do normalnego życia. Nocne dyżury lwowskich chirurgów nabrały sensu. Życie wynalazcy Ignacego Łukasiewicza zmieniło się bezpowrotnie.

(Źródło: IgnacyLukasiewicz.pl)

Dzięki zaangażowaniu i przedsiębiorczości Ignacego Łukasiewicza w kolejnych miesiącach lampy naftowe i sama nafta, będąca źródłem nowego, lepszego światła, zaczęły trafiać do dworów, domów i pod chłopskie strzechy a także do urzędów, banków, fabryk i na ulice. Pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa zapłonęła na Podkarpaciu, w Gorlicach, na skrzyżowaniu ulic Węgierskiej i Kościuszki, a sam wynalazca, Ignacy Łukasiewicz przeniósł się ze Lwowa do Bóbrki na Podkarpaciu, by kontynuować prace badawcze i uruchomić wydobycie nafty na przemysłową skalę w kopalni, którą tutaj uruchomił.

Niewielu wie, że człowiek ten oprócz aktywnej działalności naukowej, a potem wydobywczej był również wielkim patriotą i społecznikiem. W ramach niesienia pomocy w 1866 roku założył pierwszą w Polsce i tej części Europy instytucję ubezpieczeniową i zarazem zrzeszenie zawodowe robotników pod nazwą „Kasa Bracka”, tworząc w ten sposób narzędzie wsparcia finansowego dla najbiedniejszych.

Okres największego rozpowszechnienia lamp naftowych jest datowany na lata 1860-1920. Siłą światła lampa naftowa niewiele przewyższała znaną od dawna lampę olejną czy hydrokabur, paliwo do niej było jednak łatwo dostępne i tanie, dzięki czemu stała się masowym środkiem oświetleniowym, na który mogły sobie pozwolić nawet ubogie warstwy ludności. Lampy naftowe były wciąż udoskonalane, a ich nowe klosze w 1855 roku opatentował wiedeńczyk Rudolf Dittmar. Wkrótce jego wytwórnia stała się największym zakładem w całym Cesarstwie, a w Europie zaczynały powstawać kolejne: w Budapeszcie „Lampagyar”, Lipsku „Hugo Schneider”, Niemczech „Carl Holy”, „Wild i Wessel”, „Rosa Brenner”, „Otto Miller”, „Kaestner i Toebelmann” i Francji „Bec Gladiator”. U schyłku XIX i na początku XX wieku w każdym domu znajdowała się lampa naftowa. Dostępne były lampy o różnych kształtach i wielkościach, od prostych, stajennych, po ekskluzywne, bogato zdobione, na które było stać tylko zamożnych ludzi. Oświetlały wnętrza prywatne i publiczne, stanowiąc nierzadko symbol zamożności oraz ozdobę.

Pokaż więcej
Pokaż mniej

Lampy naftowe dzisiaj

Dzisiaj powraca moda na lampy naftowe. Mimo, że mamy dostęp do elektryczności, zapalona lampa naftowa nadaje wnętrzu wyjątkowego uroku i nastrojowego klimatu, którego nie da żadna lampa elektryczna. Ręczne wykonanie z wysokiej jakości mosiądzu oraz szkła a niekiedy także kamienia naturalnego, sprawia, że lampa jest wyrobem artystycznym, stanowiącym niezwykle szlachetny akcent we wnętrzu. Doskonale ozdabia wnętrza stylowe, a w ramach mody na eklektyzm, pięknie wkomponowuje się także we wnętrza współczesne, a nawet nowoczesne, wprowadzając do nich intrygujący akcent i powiew nostalgii.

Zobacz katalog produktów

Poznaj elementy lampy naftowej

Podstawowe elementy każdej lampy naftowej to:

  1. zbiornik na naftę osadzony na podstawie,
  2. palnik z pokrętłem i knotem,
  3. szklany klosz, zwykle zdobiony,
  4. prosty, szklany kominek.


Pokaż więcej
Pokaż mniej

Jak uruchomić lampę naftową?

To wbrew pozorom bardzo proste. Wystarczy tylko:

  • odkręcić mosiężny palnik,
  • wlać naftę – wyłącznie tę do lamp naftowych – za pomocą lejka, do połowy zbiornika,
  • zakręcić palnik i poczekać kilka minut, żeby knot mógł nasączyć się naftą,
  • za pomocą mosiężnego pokrętła przy palniku ustawić niewielką wysokość knota,
  • zapalić knot za pomocą zapałek lub zapalniczki,
  • założyć szklany kominek a następnie klosz na swoje miejsce.

Intensywność płomienia zależy od wysokości knota. Można go zmniejszać lub zwiększać za pomocą pokrętła. Płomień nie może być za wysoki gdyż może to doprowadzić do nieprawidłowego spalania się nafty.

Każda lampa naftowa z kolekcji Stylmark jest nowa, sprawna i nadaje się do użytkowania zaraz po uzupełnieniu zbiorniczka oczyszczoną naftą-olejem. Naftę dostosowaną do użycia w lampach naftowych znajdziesz w ofercie Stylmark. Do opakowania każdej lampy naftowej dołączona jest instrukcja obsługi.

O co zadbać przy użyciu lampy naftowej?

  • Napełnioną naftą i zapaloną lampę naftową, należy trzymać w stabilnym, bezpiecznym miejscu, z dala od dzieci i zwierząt.
  • Nie wolno zostawiać zapalonej lampy naftowej bez kominka i klosza oraz bez obserwacji.
  • W przypadku połknięcia nafty przez dzieci już jeden łyk nafty, może doprowadzić do groźnych dolegliwości. Jeżeli nafta do lampy zostanie połknięta, nie należy wywoływać wymiotów, ale natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Pokaż więcej
Pokaż mniej